Niedoinwestowanie efektywności energetycznej – „luka efektywności energetycznej” – jest widoczna we wszystkich krajach i istnieje znaczący potencjał poprawy efektywności przedsiębiorstw w każdym sektorze zużycia energii.
Po stronie popytu (w budynkach przemysłowych i budynkach sektora usługowego), luka efektywności energetycznej może być tłumaczona kilkoma „barierami”. Jedną z ważniejszych jest fakt, że przedsiębiorstwa nie uważają energii i jej zużycia za element składający się na ich konkurencyjną przewagę. Nie dochodzi do konkurencji między inwestycjami wewnątrz pojedynczych firm. Inwestycje najbardziej przyczyniające się do podstawowej działalności i konkurencyjności wygrywają. Inwestycje w efektywność energetyczną, zazwyczaj promowane wyłącznie jako oszczędności energii, wydają się nie wnosić korzyści do zasadniczej działalności przedsiębiorstwa. W rezultacie spotykają się z wyjątkowo rygorystycznymi kryteriami finansowymi (okres zwrotu inwestycji 1-2 lat) i nie są realizowane. 

Jednak projekty efektywności energetycznej (zarówno optymalizacja istniejących urządzeń jak i działania inwestycyjne) przynoszą więcej korzyści niż tylko oszczędności energii. Powszechnie określane jako „Wielorakie Korzyści” (W-K) efektywności energetycznej (Multiple Benefits lub MBs), obejmują korzyści ważne dla podstawowej działalności przedsiębiorstwa takie jak poprawa jakości produktu, większa elastyczność, krótszy czas produkcji, zmniejszenie strat i ryzyka. Często zauważane przykłady różnych korzyści to obniżone koszty konserwacji, zwiększenie komfortu i bezpieczeństwa miejsca pracy (np. kiedy stary kocioł przemysłowy zastępowany jest nowym, lepiej izolowanym), ale również zwiększenie produktywności (poprzez skrócenie czasu produkcji lub ograniczenie strat na linii produkcyjnej). Ograniczenie emisji gazów cieplarnianych jest kolejną korzyścią projektów efektywności energetycznej. Podobnie do korzyści energetycznych, wielorakie korzyści poprawy efektywności energetycznej przekładają się na korzyści finansowe dla inwestora. Według raportu Międzynarodowej Agencji Energetycznej (IEA), „Identyfikacja wielorakich korzyści efektywności energetycznej” (2014), wartość pieniężna korzyści nieenergetycznych może wynosić od 40% do 50% wartości oszczędności energii każdego działania i może skracać okres zwrotu inwestycji projektów efektywności energetycznej o ponad połowę.

Z tego powodu wielorakie korzyści podwyższają strategiczny charakter i finansową atrakcyjność inwestycji w efektywność energetyczną. Jak podkreśla raport IEA (2014), „identyfikacja wielorakich korzyści, które mogą być powiązane z działaniem na rzecz efektywności energetycznej w przemyśle, budownictwie i innych sektorach, mogłaby zwiększyć zakres działania przedsiębiorstw”. W celu zwiększenia szans inwestycji w efektywność energetyczną, W-K powinny być identyfikowane i brane pod uwagę podczas oceny inwestycji. 

W-K często nie są brane pod uwagę podczas oceny inwestycji (przez Przedsiębiorstwa Usług Energetycznych, ESCO, lub ogólnie przedsiębiorstwa, nawet przez branże energochłonne i duże przedsiębiorstwa). Dodatkowo tylko kilka nieenergetycznych korzyści jest branych pod uwagę przy ocenie projektów. Może to być wytłumaczone brakiem metod lub umiejętności: inżynierowie odpowiedzialni za audyt efektywności energetycznej i projekty (wewnątrz lub poza przedsiębiorstwami) nie mają analitycznych i komunikacyjnych narzędzi potrzebnych do brania pod uwagę W-K efektywności energetycznej w swoich zamierzeniach. Z powyższych względów cele projektu M-Benefits były następujące:

• Stworzenie zharmonizowanego języka i metodyki włączenia W-K do analizy projektów, ich identyfikacji i kategoryzacji ex ante, np. podczas planowania/rozpoczęcia projektów, z uwzględnieniem uwarunkowań technicznych, operacyjnych, strategicznych i finansowych;
• Zebranie danych z sektora przedsiębiorstw w celu zbudowania bazy danych, usystematyzowanej według rodzaju działań na rzecz efektywności energetycznej   i rodzaju działalności;• Wypracowanie przekonywującego sposobu komunikacji wielorakich korzyści z właściwymi interesariuszami. Zawiera to uwzględnienie wielu perspektyw przedstawianych przez różne podmioty i organizacje oraz komunikowanie W-K kadrze menedżerskiej przedsiębiorstw;  
• Przeprowadzenie szkoleń skierowanych do osób odpowiedzialnych w przedsiębiorstwach za inwestycje z zakresu efektywności energetycznej. Projekt ma na celu stworzenie sprawnych narzędzi i szkoleń włączających W-K efektywności energetycznej w ocenę projektów i wzmocnienie pozycji biznesowej projektów efektywności energetycznej. Zakłada to przywiązanie szczególnej uwagi do kognitywistycznych, interpretacyjnych i behawioralnych aspektów, które odgrywają ważną rolę we wpływaniu na sposób, w jaki interesariusze i decydenci zbierają i traktują informacje o wielorakich korzyściach.

Komitet Doradczy projektu:   International Energy Agency (IEA), Energy Efficiency Division - U.S. Department of Energy (DOE), Advanced Manufacturing Office
KOORDYNATOR Fraunhofer Institute for Systems and Innovation Research ISI Dr. Clemens Rohde Dr. Barbara Schlomann  barbara.schlomann@isi.fraunhofer.de
Czas trwania projektu: 1 marca 2018 r. - 28 lutego 2021 r.

projekty@kape.gov.pl